Metropolie

Podstawową jednostką organizacyjną, a zarazem wspólnotą, w Kościele jest parafia. Parafie łączą się w dekanaty, a te tworzą diecezje, zwane też sufraganiami. Diecezje przynależą do metropolii. Metropolia składa się z archidiecezji, od której bierze swoją nazwę oraz jednej lub kilku diecezji.

Na czele wspólnoty parafialnej stoi proboszcz, któremu pomagają wikariusze. Dekanatem kieruje dziekan. Diecezją kieruje biskup diecezjalny, czyli sufragan, który może mieć biskupów pomocniczych. Metropolią kieruje arcybiskup metropolita, który równocześnie jest biskupem sufraganem dla swojej archidiecezji.

Biskup sufragan ma pełnię władzy potrzebnej do zarządzania swoją diecezją. To on też wyświęca kapłanów w swojej diecezji oraz przydziela im zadania, np. wikariusza czy proboszcza. On też mianuje dziekanów.

Arcybiskup metropolita nie ma władzy nad innymi niż swoja sufragania diecezjami w ramach metropolii. Jego zadania to dbanie o zachowanie wiary i dyscypliny kościelnej oraz składanie relacji papieżowi; wizytowanie parafii, jeśli sufragan tego zaniedbał; wyznaczanie administratora diecezji, jeśli po ośmiodniowym wakacie na stanowisku sufragana kolegium konsultorów go nie wybierze (lub wybierze niezgodnie z prawem kanonicznym), a także bycie instancją apelacyjną od postanowień sądów biskupich. Na mocy “Motu Proprio” Vos estis lux mundi papieża Franciszka arcybiskup metropolita jest zobowiązany zawiadamiać odpowiednią dykasterię watykańską w przypadku podejrzenia, że biskup z którejś z podległych mu diecezji dopuścił się molestowania seksualnego lub nie podjął odpowiednich działań wobec podległych mu księży.

mapa administracyjna Kościoła w Polsce – archidiecezje i diecezje – oprac. PIUM.pl

Metropolia Białostocka

Metropolia Częstochowska

Archidiecezja Częstochowska
Diecezja Radomska
Diecezja Sosnowiecka

Metropolia Gdańska

Archidiecezja Gdańska
Diecezja Pelplińska
Diecezja Toruńska

Metropolia Gnieźnieńska

Archidiecezja Gnieźnieńska
Diecezja Bydgoska
Diecezja Włocławska

Metropolia Katowicka

Archidiecezja Katowicka
Diecezja Gliwicka
Diecezja Opolska

Metropolia Krakowska

Archidiecezja Krakowska
Diecezja Bielsko-Żywiecka
Diecezja Kielecka
Diecezja Tarnowska

Metropolia Lubelska

Archidiecezja Lubelska
Diecezja Sandomierska
Diecezja Siedlecka

Metropolia Łódzka

Archidiecezja Łódzka
Diecezja Łowicka

Metropolia Poznańska

Archidiecezja Poznańska
Diecezja Kaliska

Metropolia Przemyska

Archidiecezja Przemyska
Diecezja Rzeszowska
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska

Metropolia Przemysko-Warszawska (greckokatolicka)

Archieparchia Przemysko-Warszawska
Eparchia Wrocławsko-Gdańska

Metropolia Szczecińsko-Kamieńska

Archidiecezja Szczecińsko-Kamieńska
Diecezja Koszalińsko-Kołobrzeska
Diecezja Zielonogórsko-Gorzowska

Metropolia Warmińska

Archidiecezja Warmińska
Diecezja Elbląska
Diecezja Ełcka

Metropolia Warszawska

Archidiecezja Warszawska
Diecezja Płocka
Diecezja Warszawsko-Praska

Metropolia Wrocławska

Archidiecezja Wrocławska
Diecezja Legnicka
Diecezja Świdnicka